การคิดแบบวิพากษ์แตกต่างจากการคิดวิเคราะห์อย่างไร

Critical Thinking ทักษะที่ถูกกล่าวถึงว่าเป็นทักษะที่สำคัญ ทักษะหนึ่งสำหรับศตรวรรษที่ 21 จากการศึกษา Critical Thinking เป็นทักษะที่สำคัญลำดับที่ 5 ในปี 2015 และลำดับที่ 2 ในปี 2020

แล้วอะไรคือ Critical Thinking?

Critical Thinking หรือ การวิพากษ์ หมายถึง การพิจารณาตัดสินเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยโต้แย้งและท้าทายสมมุติฐานที่นำมากล่าวอ้างว่าอาจมีข้อผิดพลาดและไม่เป็นจริง โดยกระบวนการตัดสินหรือหาข้ออ้างเป็นไปด้วยความเป็นเหตุเป็นผล

Critical Thinking หรือ การวิพากษ์ แตกต่างจากการคิดแบบวิเคราะห์อย่างไร?

การคิดแบบวิเคราะห์ (Analytical Thinking) รวมถึงการย่อยข้อมูลที่ได้รับ ในรูปแบบของการตรวจสอบและประเมินเป็นลำดับขั้น (Step by Step) จนนำไปสู่ข้อสรุป ในขณะที่ การคิดวิพากษ์ (Critical Thinking) รวมถึง การหาความรู้เพิ่มจากแหล่งต่างๆ เพื่อประเมินข้อมูล ตรวจสอบ ตีความ ข้อมูลทั้งหมดที่ได้รับ เพื่อนำไปสู่การตัดสินใจแบบองค์รวม (holistic judgement) ที่ดีที่สุด ดังนั้น การคิดแบบวิเคราะห์ (Analytical Thinking) จึงเป็นส่วนหนึ่งของการคิดวิพากษ์ (Critical Thinking)

ในศตวรรษที่ 21 ทำไมถึงต้องเป็นการคิดวิพากษ์ (Critical Thinking)

ศตวรรษที่ 21 เป็นยุคข้อมูลข่าวสาร ซึ่งปัจจุบันข้อมูลข่าวสารที่หลอกลวงมีปริมาณมาก (Fake News) การคิดแบบวิเคราะห์ (Analytical Thinking) เน้นการใช้ข้อมูลมาสนับสนุนข้อสรุปซึ่งถ้าข้อมูลเป็นเท็จ แม้การวิเคราะห์ถูกต้องแต่ข้อสรุปก็สามารถผิดได้ แต่การคิดวิพากษ์ (Critical Thinking) การตัดสินขึ้นอยู่กับความเห็นของตนเอง ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงการยึดความเห็นของตนเองว่าถูกเสมอ แต่หมายถึงการรวมรวมข้อมูลจากหลายแหล่ง แล้วนำมาประเมินด้วยอย่างเป็นเหตุเป็นผล ความเป็นเหตุเป็นผลจะเป็นเครื่องมือในการตรวจสอบข้อมูลที่ได้รับจากภายนอก แต่ยังรวมถึงการตรวจสอบความรู้และประสบการณ์ของตนเอง

แหล่งอ้างอิง

1.https://philosophy.hku.hk/think/critical/ct.php
2.http://thepeakperformancecenter.com/educational-learning/thinking/critical-thinking/analytical-thinking-critical-thinking/
3.https://sites.google.com/site/hci82559/critical-thinking