“พี่เอาของหนูไปแล้วไม่เก็บ!”
“หนูไม่ได้ทำหายนะ!”
เสียงทะเลาะเล็กๆ ในบ้านที่พ่อแม่หลายคนคงได้ยินเป็นประจำ และเรามักตอบสนองด้วยการพูดว่า
“พอเลย! หยุดทะเลาะกันเดี๋ยวนี้!”
แต่เมื่อห้ามไปแล้ว…เสียงก็ยังกลับมาในวันพรุ่งนี้
แล้วจะทำอย่างไรดี ถ้าเราไม่อยากแค่ ห้ามปราม แต่ อยากให้ลูกเรียนรู้และเติบโตจากเหตุการณ์นั้นจริงๆ?
แม่อันยาใน “สมุดบันทึกของอันยา” เลือกใช้ทางออกที่นุ่มนวลแต่ทรงพลัง จากเหตุการณ์จริงที่ลูกสองคนทะเลาะกันเพราะ “สมุดระบายสีหายไป”
🎯 เปลี่ยนการทะเลาะเป็นกิจกรรมเรียนรู้ร่วมกัน
แทนที่จะตำหนิ แม่อันยากลับเสนอว่า
“โอเค งั้นแม่ช่วยหาก็ได้ แต่เราสามคนต้องช่วยกันนะ”
นั่นคือจุดเริ่มต้นของกิจกรรมที่เปลี่ยนจากความวุ่นวาย → เป็น การฝึกระเบียบ + ความรับผิดชอบ
แม่ชวนลูกจัดบ้านครั้งใหญ่ เริ่มจากให้
- แยกของเป็นหมวดหมู่ (หนังสือ ของเล่น เสื้อผ้า)
- กำหนดที่อยู่ของของทุกชิ้น → “ของทุกชิ้นต้องมีบ้าน”
เด็ก ๆ เรียนรู้ทันทีว่า
“ของที่วางไม่เป็นที่ ก็เหมือนคนที่ไม่มีบ้าน มันเลยหายง่าย”
🧠 สอนเรื่อง “รับผิดชอบของตัวเอง” โดยไม่ต้องพูดตรงๆ
สิ่งที่น่าสนใจคือ
แม้อันยาจะไม่พูดคำว่า “ต้องรับผิดชอบนะ” เลยสักคำ
แต่กิจกรรมทั้งหมดทำให้เด็ก “เข้าใจและลงมือทำจริง”
สุดท้าย ลูกเป็นคนค้นพบของเล่นที่หายไปเอง
- พี่แจ่มใสเจอสมุดระบายสีในกล่องผิดที่
- น้องอบอุ่นเจอตุ๊กตาที่เขาทำหายไปนานในมุมลึก
นี่คือบทเรียนที่มีผลลึกซึ้งกว่าคำพูดบ่นนับสิบครั้ง
🤲 เมื่อเข้าใจแล้ว…การแบ่งปันก็เกิดขึ้นเอง
หลังจัดบ้านเสร็จ แม่อันยาชวนลูกดูของที่ไม่ได้ใช้นาน
“เราควรเก็บไว้ไหม หรือมอบให้คนอื่น?”
จากเดิมที่เด็กพูดว่า “ของหนู! ไม่ให้ใครนะ!”
กลับกลายเป็นคำพูดว่า
“เราจะเอาไปบริจาคให้เด็กคนอื่น แบบที่คุณพ่อคุณแม่ทำ”
จากการทะเลาะเรื่องของหาย → กลายเป็นกิจกรรมจิตอาสาเล็กๆ
ที่เด็กเลือกเอง และภูมิใจมาก
📌 3 เทคนิครับมือเมื่อลูกทะเลาะกันซ้ำๆ โดยไม่ต้องดุ
- อย่าเพิ่งรีบห้าม แต่ฟังและมองหา “ต้นเหตุ”
บางครั้งแค่ของหายหรือเข้าใจผิดกัน ก็พาไปทะเลาะ - ใช้โอกาสนั้นสร้างกิจกรรมร่วมกัน
เช่น จัดบ้าน ค้นของ หรือวางกติกาใหม่ร่วมกัน - สื่อสารด้วยภาษาที่ทำให้เด็กเข้าใจ ไม่รู้สึกถูกต่อว่า
เช่น “ของก็ต้องมีบ้านนะ” หรือ “เราจะช่วยกันไม่ให้มันหายอีก”
💬 สรุป: บ้านที่มีเสียงทะเลาะ อาจกำลังจะเป็นบ้านที่มีการเติบโต
เสียงทะเลาะไม่ใช่สัญญาณว่าคุณเลี้ยงลูกผิด
แต่มันอาจเป็นสัญญาณว่า ถึงเวลาต้อง “สอนเรื่องใหม่”
และถ้าเรามองมันอย่างเข้าใจ
เราจะได้เห็นลูกเรียนรู้ว่า
“การอยู่ร่วมกันคือการแบ่งปัน รับผิดชอบ และเข้าใจผู้อื่น”
แม่อันยาพิสูจน์แล้วว่า
ความวุ่นวายในบ้าน → กลายเป็นบทเรียนชีวิตที่สวยงามได้
เพียงแค่เปลี่ยนวิธีตอบสนอง
📘 อ่านเพิ่มเติมใน “สมุดบันทึกของอันยา”
หนังสือสำหรับพ่อแม่ที่เชื่อว่า “การเลี้ยงลูกในเชิงบวก” คือรากฐานของโลกที่ดีขึ้น